Ограничения в распоряжении имуществом налогоплательщика

Дата письма 29.05.2023

Ограничения в распоряжении имуществом налогоплательщика

1. Настоящее Положение определяет порядок вынесения решения об ограничении распоряжения имуществом налогоплательщика, не внесшего в установленные сроки налоги и другие обязательные платежи в бюджет, а также суммы пени, штрафов за нарушение налогового законодательства в случаях отсутствия денежных средств на счетах налогоплательщиков и их дебиторов в банках и других финансово-кредитных учреждениях.

2. Вынесение решения об ограничении распоряжения имуществом налогоплательщика-должника может быть обращено только на имущество, принадлежащее ему на праве собственности или полного хозяйственного ведения (кроме случаев, когда в договоре о передаче имущества в полное хозяйственное ведение предусмотрен запрет на его отчуждение полностью либо в иной части), независимо от того, где и в чьем фактическом пользовании оно находится. По имуществу, подлежащему регистрации, прилагаются копии правоустанавливающих документов.

Сноска. Пункт 2 - с дополнениями, внесенными постановлением Правительства РК от 16.06.99г. N 773 P990773_ .

3. В возмещение недоимки в случае отсутствия денежных средств на счетах налогоплательщиков и на счетах их дебиторов в банках взыскание обращается прежде всего на его наличные денежные средства (в том числе в иностранной валюте) и лишь при их отсутствии или недостаточности - на любые виды иного имущества, при этом с учетом предложений налогоплательщика налоговый орган самостоятельно определяет перечень имущества, подлежащего ограничению в распоряжении.

      Наличные денежные средства в тенге и иностранной валюте в случае их обращения в возмещение недоимки подлежат внесению в бюджет не позднее трех дней со дня изъятия.

      Сноска. В абзаце первом заменены слова - постановлением Правительства РК от 19 марта 1996 г. N 333.

4. В первую очередь ограничение распоряжения налагается на ценные бумаги и имущество, непосредственно не участвующее в производственном цикле: оборудование непроизводственных помещений, легковой автотранспорт, предметы дизайна офисов и т.п.;

      во вторую очередь - на готовую продукцию (товары), а также иные материальные ценности, не участвующие и не предназначенные для непосредственного участия в производстве;

      в третью очередь - на сырье и материалы, предназначенные для непосредственного участия в производстве, а также станки, оборудование (описывается в едином технологическом цикле), здания, сооружения, другие основные средства;

      в четвертую очередь - на имущество, сданное в аренду по договору займа, проката или иным договорам другим лицам.

      Сноска. В абзаце первом заменены слова - постановлением Правительства РК от 19 марта 1996 г. N 333; пункт 4 - с изменениями и дополнениями, внесенными постановлением Правительства РК от 16.06.99г. N 773 P990773_ .

5. Вынесение решения об ограничении распоряжения имуществом налогоплательщика-должника принимается органом налоговой службы в лице председателя (либо его заместителя)

      налогового комитета по району, городу, области, району в городе по месту учета налогоплательщика на основе данных:

      имеющихся в налоговых комитетах лицевых счетов налогоплательщиков о наличии задолженности по уплате налогов и других обязательных платежей в бюджет после предупреждения;

     расчетных, текущих, валютных, спецссудных либо иных счетов налогоплательщиков в банках об отсутствии денежных средств на этих счетах.

      Ограничению в распоряжении подлежит только тот объем имущества, который необходим и достаточен для полного погашения недоимки, а также для покрытия расходов по его оценке, реализации, включая торговые, транспортные и информационные издержки, оставшаяся сумма подлежит возврату.

      Если налогоплательщик уклоняется от добровольного предоставления всего или части имущества подлежащего ограничению в распоряжении, а также наличных денежных средств орган налоговой службы, производящий ограничение в распоряжении, проводит обследование мест, используемых для извлечения доходов (мест производства, хранения и реализации материальных ценностей), с целью его обнаружения. В случае воспрепятствования проведению обследования и ограничения в распоряжении имуществом со стороны должностных лиц и других работников налогоплательщика соответствующие объекты (помещения, сейфы, шкафы и пр.) опечатываются печатью органа налоговой службы и принимаются им под охрану с последующим применением надлежащих мер в соответствии с предоставленными этому органу правами.

      Результаты обследования или фиксация факта воспрепятствования его проведению оформляются протоколом, который подписывается лицом, уполномоченным провести обследование, представителем налогоплательщика и двумя понятыми. Заявления налогоплательщика, связанные с производством обследования, также фиксируются в этом протоколе. Отказ представителя налогоплательщика от подписания протокола удостоверяется особой записью за подписями понятых. Ограниченное в распоряжении имущество остается в пользовании налогоплательщика, который несет ответственность за его сохранность, с учетом ограничения в правах в отношении пользования и распоряжения им на условиях, установленных органами налоговой службы, наложившими ограничение в распоряжении. При невыполнении этого условия руководитель юридического лица налогоплательщика-должника может быть привлечен к уголовной ответственности в соответствии со статьей 357 Уголовного кодекса Республики Казахстан.

      Сноска. В пункте 5 заменены слова - постановлением Правительства РК от 19 марта 1996 г. N 333; с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 16.06.99г. N 773 P990773_ .

6. Ограничение в распоряжении имуществом производится путем вынесения решения по прилагаемой форме и составления описи имущества с предупреждением налогоплательщика об условиях пользования и распоряжения им (имуществом) с учетом установленных правил настоящего Положения.

   Органы налоговой службы обязаны вручить должностным лицам налогоплательщика, присутствующим при ограничении в распоряжении, копию постановления о производстве ограничения в распоряжении, заверенную печатью, и предъявить свои служебные удостоверения, а также разъяснить всем участвующим в производстве ограничения в распоряжении их права и обязанности, вытекающие из настоящего Положения. Опись ограниченного в распоряжении имущества оформляется актом, составляемым в 2 экземплярах по прилагаемой форме, с оценкой имущества на основе данных бухгалтерского учета налогоплательщика, учитывающих первоначальную стоимость и степень износа имущества. Акт должен содержать ссылку на решение об ограничении в распоряжении имуществом (с указанием даты и номера), во исполнение которого он составлен. Без такой ссылки акт считается недействительным.

      Указанный акт подписывается лицом, его составившим, а также руководителем или заместителем руководителя юридического лица - налогоплательщика, лицом (представителем лица), в чьем временном законном пользовании находится имущество, и другими участвующими в его составлении лицами, которые вправе письменно изложить свое особое мнение по содержанию описи. Отказ указанных лиц, кроме составителя описи, от ее подписания и от письменного изложения причин отказа фиксируется в конце описи и удостоверяется актом, составляемым с участием не менее двух понятых. Акт утверждается руководителем или заместителем руководителя органа налоговой службы, принявшего решение об ограничении в распоряжении имуществом.

      Первый экземпляр акта остается в составившем его органе налоговой службы и предъявляется по требованию органов, которые рассматривают жалобы на ограничение в распоряжении имуществом, второй экземпляр передается руководителю юридического лица - налогоплательщика под расписку в первом экземпляре. В случае отказа дать расписку это фиксируется в акте.

      Сноска. В пункте 6 заменены слова - постановлением Правительства РК от 19 марта 1996 г. N 333; с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 16.06.99г. N 773 P990773_ .

 7. В случае погашения задолженности решение об ограничении

распоряжения имуществом подлежит отмене.

Салық төлеушінің мүлікке иелік етуді шектеу туралы шешім шығару

1. Осы ереже салық және бюджетке басқа да мiндеттi төлемдердi белгiленген мерзiмiнде төлемеген салық төлеушiнiң мүлiкке иелiк етудi шектеу туралы шешiм шығару тәртiбiн, сондай-ақ салық заңдарын бұзғаны үшiн салық төлеушiлердiң және олардың борышкерлерiнiң банктегi және басқа да қаржы-кредит мекемелерiндегi шоттарында қаражаты болмаған жағдайда өсiм, айыппұл сомасын айқындайды.

2. Салық төлеушi борышкердiң мүлiкке иелiк етудi шектеу туралы шешiм шығару қайда және кiмнiң нақтылы пайдаланылуына екенiне қарамастан меншiк құқы бойынша оның өзiнiкi болып табылатын немесе толық шаруашылық қарауындағы (мүлiктi толық шаруашылық билiгiне беру туралы шартта оны толық немесе белгiлi бiр бөлiгiнде иесiздендiруге тыйым салу қарастырылған жағдайлардан басқа) мүлiкке ғана жүргiзiлуi мүмкiн. Тіркелуге жататын мүлік бойынша құқық белгілейтін құжаттардың көшірмелері қоса берілді.

      ЕСКЕРТУ. 2-тармақ толықтырылды - ҚР Үкіметінің 1999.06.16. N 773  қаулысымен. P990773_

3. Салық төлеушiлердiң шоттарында және олардың борышкерлерiнiң банкiлерiндегi шоттарында қаражаты болмаған жағдайда қарызды өтеу үшiн ең алдымен олардың қолда бар қаражатына (оның iшiнде шетел валютасына да) шара қолданылады, тек ондайлар болмаса немесе жетiспесе ғана өзге мүлiктердiң кез келген түрiне шара қолданылады, сонымен қатар салық төлеушiнiң ұсыныстарын ескере отырып, салық органы билiк етуiн шектелетiн мүлiктердiң тiзбесiн дербес айқындайды.

      Қарызды өтеуге теңге және шетел валютасы түрiндегi қолма-қол ақша төленбеген салыққа жiберiлсе, бюджетке үш күннен асырылмай енгiзiлуге жатады.

      Ескерту. 3-тармаққа өзгерiс енгiзiлдi - ҚР Үкiметiнiң 1996.03.19. N 333 қаулысымен. P960333_

4. Бiрiншi кезекте пайдалануға билiк етудi шектеу өндiрiстiк тiзбекке тiкелей қатыспайтын мүлiктерге, бағалы қағаздар: өндiрiстiк емес үй-жайлардың жабдықтары, жеңiл автокөлiктер, кеңселердiң сәндiк заттары және т.б.;

    екiншi кезекте - өндiрiске тiкелей қатыспайтын және қатысуға арналмаған даяр өнiмдерге (тауарларға), сондай-ақ өзге де материалдық құндылықтарға;

    үшiншi кезекте - өндiрiске тiкелей қатысуға арналған шикi заттар мен материалдарға, сондай-ақ станоктарға, жабдықтарға (бірыңғай технологиялық циклде сипатталады), үйлер мен ғимараттарға, басқа да негiзгi қорларға;

   төртiншi кезекте займ, жалдау шарты бойынша немесе өзге шарттармен басқа тұлғаларға жалға берiлген мүлiктерге жүргiзiледi.

      Ескерту. 4-тармаққа өзгерiс енгiзiлдi - ҚР Үкiметiнiң 1996.03.19. N 333 қаулысымен.

      ЕСКЕРТУ. 4-тармақ өзгерді - ҚР Үкіметінің 1999.06.16. N 773 қаулысымен. P990773_

 5. Салық төлеушiнiң - борышкердің мүлкіне билiк етудi шектеу туралы шешiм шығаруды деректердің негiзінде салық төлеушiнiң есепке тұрған жерiндегі аудан, қала, облыс, қаладағы аудан бойынша салық комитеті төрағасының (не оның орынбасарының) атынан салық қызметiнiң органы қабылдайды:

      салық комитеттерінде салық төлеушiлердiң салық және бюджетке басқа да мiндеттi төлемдердi төлеу бойынша ескертуден кейiн қарызы бар екенiн көрсететiн жеке шоттары;

      салық төлеушiнiң қаражатының жоқтығын көрсететiн есеп айырысу, ағымдағы, валюталық, арнаулы несиелiк немесе басқа да шоттары.

      Билiк етудi шектеуге сауда, көлiк және ақпарат шығындарын қосқанда негiзгi берешектi толық өтеуге, сондай-ақ оны бағалауға, сақтауға және өткiзуге кететiн шығындарды өтеуге қажет және жеткiлiктi мүлiк көлемi ғана жатады, қалғаны қайтарылуға тиiс.

      Егер салық төлеушi пайдалануға билiк етудi шектеуге жататын мүлiктi түгел немесе оның бiр бөлiгiн, сондай-ақ қолда бар ақша қаражатын өз еркiмен беруден жалтаратын болса, пайдалануға билiк етудi шектеудi жүргiзушi салық қызметi органы табыс алу үшiн пайдаланылатын орындарды (материалдық құндылықтарды өндiру, сақтау және өткiзу орындары) табу мақсатында тексеру жүргiзедi. Салық төлеушiнiң лауазымды адамдары және басқа қызметкерлерi тарапынан тексеруге және мүлiкке иелiк етудi шектеу туралы шешiм шығару кедергi келтiрiлген жағдайда тиiстi объектiлер (үй-жайлар, сейфтер, шкафтар және т.б.) салық қызметiнiң органының мөрiмен сүргiленiп, күзетке алынады және кейiннен осы органға берiлген құқыққа сәйкес тиiстi шаралар қолданылады.

  Тексеру қорытындылары немесе оны жүргiзуге кедергi жасау фактiсiн тiркеу хаттамамен ресiмделiп, оған тексерудi жүргiзуге өкiлеттi адам, салық төлеушiнiң өкiлi және екi куә қол қояды. Тексерудi жүргiзуге байланысты салық төлеушiнiң арызы да осы хаттамада көрсетiледi. Салық төлеушi өкiлiнiң хаттамаға қол қоюға бас тартуды ерекше жазумен көрсетiлiп, куәлардың қолымен куәландырады. Пайдалануға билiк етуi шектелген мүлiк салық төлеушiнiң пайдаланылуында қалып, ол билiк етудi шектеген салық қызметi органы белгiленген шарттар бойынша оларды пайдалану мен билiк етуге қатысты құқықтық шектеудi ескере отырып, мүлiктiң сақталуы үшiн жауапты болады. Бұл шарт орындалмаған жағдайда берешек салық төлеушi заңды тұлғаның басшысы Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексінің 357-бабына сәйкес қылмыстық жауапкершiлiкке тартылуы мүмкiн.

      Ескерту. 5-тармаққа өзгерiстер енгiзiлдi - ҚР Үкiметiнiң1996.03.19. N 333 қаулысымен. P960333_

      ЕСКЕРТУ. 5-тармақ өзгерді - ҚР Үкіметінің 1999.06.16. N 773қаулысымен. P990773_

 6. Мүлiкке билiк етуi шектелген шешiм шығару қоса беріліп отырған нысан бойынша салық төлеушiге осы Ереже белгiленген тәртiпке сәйкес оны (мүлiктi) пайдалану және оған иелену шарттары туралы ескертiле отырып, мүлiктердiң тiзбесiн жасау жолымен жүргiзiледi.

      Салық қызметiнiң органдары салық төлеушiнiң пайдалануға тыйым салуға қатысушы лауазымды адамдарына пайдалануға билiк етудi шектеудiң жүргiзiлгендiгi туралы қаулының мөрмен куәландырылған көшiрмесiн беруге және өздерiнiң қызметтiк куәлiктерiн көрсетуге, сондай-ақ барлық пайдалануға билiк етудi шектеудi өткiзуге қатысушыларға олардың осы Ережеден туындайтын құқылары мен мiндеттерiн түсiндiруге мiндеттi. Пайдалануға билiк етуi шектелген мүлiктердiң тiзбесi салық төлеушiнiң мүлiктердiң бастапқы бағасы мен тозу дәрежесiн ескеретiн бухгалтерлiк есебiнiң мәлiметтерi негiзiнде мүлiктердi бағалай отырып, қоса берiлiп отырған нысанда 2 дана етiп жасалады. Орындалуы үшiн жасалған актiде мүлiктерге билiк етудi шектеудi жүргiзу туралы шешiмге (күнi мен нөмiрi көрсетiлген) сiлтеме болуы керек. Мұндай сiлтемесiз акт жарамсыз деп саналады.

      Аталған актiге оны жасаған адам, сондай-ақ салық төлеушi-заңды тұлғаның басшысы немесе оның орынбасары, мүлiктi уақытша заңды пайдаланушы тұлға (тұлғаның өкiлi) және тiзiмдеудiң мазмұны бойынша өзiнiң ерекше пiкiрiн жазбаша бiлдiруге құқылы актiнi жасауға басқа да қатысушылар қол қояды. Тiзiмдеу жасаушыны қоспағанда аталған адамдардың қол қоюдан бас тартуы және оның себебiн жазбаша түрде баяндаудан бас тартуы тiзiмдеудiң соңында көрсетiлiп, кемiнде екi куәнiң қатысуымен жасалған актiмен куәландырылады. Актiнi мүлiкке билiк етудi шектеу туралы шешiм қабылдаған салық қызметi органының бастығы немесе оның орынбасары бекiтедi.

      Актiнiң бiрiншi данасы оны жасаған салық қызметi органында қалып, мүлiкке иелiк етудi шектеу туралы шешiм шығару берiлген шағымды қарайтын органдардың талабы бойынша көрсетiледi, екiншi данасы салық төлеушi - заңды тұлғаның басшысына қолхатпен бiрiншi данада берiледi. Қолхат беруден бас тартқан жағдайда, бұл актiде көрсетiледi.

Автор: Управление государственных доходов по Алматинскому району г.Астана