Коррупция, коррупционные риски, термины, индикатор коррупции

Коррупция, коррупционные риски, термины, индикатор коррупции

Коррупция является угрозой национальной безопасности, благополучия каждой семьи, светлого будущего наших детей и развития страны в целом.

Коррупция как социальное явление продолжает существовать в настоящее время практически во всех странах мира независимо от политического развития, в том числе и в Казахстане, различается лишь масштабами. Коррупция тормозит процесс социально экономического развития, строительства рыночной экономики, привлечения инвестиций. Негативно воздействует на политические и общественные институты демократического государства, представляет собой серьезную угрозу будущему развитию страны. Борьба с коррупцией определена в качестве одного из основных приоритетов государственной политики в Казахстане.

Термины и определения коррупционных рисков

Коррупционное правонарушение - злоупотребление полномочиями, злоупотребление должностными полномочиями, дача взятки, посредничество во взяточничестве, получение взятки, мелкое взяточничество, коммерческий подкуп, посредничество в коммерческом подкупе, мелкий коммерческий подкуп либо иное незаконное использование физическим лицом своего должностного положения (полномочий) вопреки законным интересам общества, государства, организации в целях получения выгоды (преимуществ) для себя или для третьих лиц либо незаконное предоставление такой выгоды указанному лицу другими физическими лицами, а также совершение указанных деяний от имени или в интересах юридического лица;

Коррупционный риск - возможность совершения работником организации, а также иными лицами от имени или в интересах организации коррупционного правонарушения;

Оценка коррупционных рисков - общий процесс идентификации, анализа и ранжирования коррупционных рисков;

Анализ коррупционного риска - процесс понимания природы коррупционного риска и возможностей для его реализации посредством:

1)выявления наиболее вероятных способов совершения коррупционного правонарушения при реализации бизнес-процесса ("коррупционных схем");

2)определения должностей или полномочий, критически важных для реализации каждой "коррупционной схемы".

Коррупционная схема - выстроенный по определенному сценарию механизм использования работником полномочий в личных целях или в интересах третьих лиц (наиболее вероятный способ совершения коррупционного правонарушения).

Индикатор коррупции - сведения, указывающие на возможную подготовку или совершение работником организации коррупционного правонарушения;

Ранжирование коррупционных рисков - процесс определения уровня значимости каждого коррупционного риска с учетом:

1)возможного ущерба в случае реализации коррупционного риска;

2)вероятности реализации коррупционного риска, а также их последующее ранжирование по степени значимости.

 

РГУ «ГДУ КГД МФ РК»

16.08.2023 г.

 

Сыбайлас жемқорлық, сыбайлас жемқорлықтың тәуекелдері, мерзімдері,  сыбайлас жемқорлық көрсеткіші

Сыбайлас жемқорлық – ұлттық қауіпсіздікке, әрбір отбасының амандығына, балаларымыздың жарқын болашағына, жалпы еліміздің дамуына қатер төндіреді.

Сыбайлас жемқорлық әлеуметтік құбылыс ретінде бүгінде саяси дамуға қарамастан әлемнің барлық дерлік елдерінде, оның ішінде Қазақстанда да бар, тек ауқымы бойынша ғана ерекшеленеді. Сыбайлас жемқорлық әлеуметтік-экономикалық дамуды, нарықтық экономиканы құруға, инвестиция тарту процесін тежейді. Ол демократиялық мемлекеттің саяси және қоғамдық институттарына кері әсерін тигізіп, елдің болашақ дамуына үлкен қауіп төндіреді. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес Қазақстандағы мемлекеттік саясаттың негізгі басымдықтарының бірі болып белгіленген.

Сыбайлас жемқорлық тәуекелдерінің терминдері мен анықтамалары.

Сыбайлас жемқорлық, құқық бұзушылық - жеке тұлғаның қызмет бабын асыра пайдалануы, өкілеттігін асыра пайдалануы, пара беруі, пара алуда делдалдық жасауы, пара алуы, ұсақ пара алуы, коммерциялық пара алуы, коммерциялық пара алуда делдалдық, ұсақ коммерциялық пара алу немесе жеке тұлғаның өзінің қызметтік жағдайын (өкілеттіктерін) өзге де заңсыз пайдалануы қоғамның, мемлекеттердің, ұйымдардың заңды мүдделеріне қайшы келетін өздері немесе үшінші тұлғалар үшін артықшылықтар алу немесе басқа жеке тұлғалардың аталған адамға заңсыз осындай игіліктерді беруі, сол сияқты осы әрекеттерді жасауы.

Сыбайлас жемқорлық тәуекелі – ұйым қызметкерінің, сондай-ақ ұйым атынан немесе оның мүддесін көздейтін басқа да тұлғалардың сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылық жасау мүмкіндігі;

Сыбайлас жемқорлық тәуекелдерін бағалау – сыбайлас жемқорлық тәуекелдерін анықтау, талдау және саралаудың жалпы процесі;

Сыбайлас жемқорлық тәуекелін талдау – сыбайлас жемқорлық тәуекелінің табиғатын және оны жүзеге асыру мүмкіндіктерін түсіну процесі:

1) бизнес-процесті жүзеге асыру кезінде сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылық жасаудың неғұрлым ықтимал тәсілдерін («сыбайлас жемқорлық схемалары») анықтау;

2) әрбір «сыбайлас жемқорлық схемасын» іске асыру үшін маңызды болып табылатын лауазымдарды немесе өкілеттіктерді анықтау.

Сыбайлас жемқорлық схемасы – қызметкердің өкілеттіктерді жеке мақсаттарда немесе үшінші тұлғалардың мүдделерінде пайдалануының белгілі бір сценарий бойынша құрылған механизмі (сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылық жасаудың ең ықтимал тәсілі).

Сыбайлас жемқорлық көрсеткіші – ұйым қызметкерінің сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылық жасауға ықтимал дайындалуын немесе жасауын көрсететін ақпарат;

Сыбайлас жемқорлық тәуекелдерінің рейтингі – әрбір сыбайлас жемқорлық тәуекелінің маңыздылық деңгейін анықтау процесінде келесіні ескері қажет:

1) сыбайлас жемқорлық тәуекелі іске асырылған жағдайда ықтималды залал;

2) сыбайлас жемқорлық тәуекелінің іске асырылу ықтималдығы, сондай-ақ олардың маңыздылығы бойынша кейінгі рейтингі.

 

«ҚР ҚМ МКК БДБ» РММ

16.08.2023 ж